Bully ή ο Νταής ή ο τύραννος είναι το πρόσωπο που προσπαθεί να κάνει ή να λέει πράγματα ώστε να εξουσιάζει ή να ελέγχει τους άλλους και το χώρο του. Η συμπεριφορά μπορεί να είναι λεκτική, συναισθηματική ή σωματική. Συχνά οι νταήδες (κορίτσια και αγόρια) προσπαθούν να ελέγξουν το περιβάλλον τους με συκοφαντίες ή κοινώς κουτσομπολιά. Τα άτομα αυτά έχουν ενισχυθεί από μικρά παιδιά ώστε να επιβάλλονται με οποιοδήποτε μέσον. Συχνά οι ενήλικες bully εκφράζουν το slogan: «εγώ έμαθα να πατάω επί πτωμάτων και κανείς δεν μπορεί να με σταματήσει…». Επίσης μαθαίνουν πολύ γρήγορα στη ζωή να χειρίζονται ανθρώπους με εκμετάλλευσή τους.
O Amos Rolider, καθηγητής στον τομέα των Επιστημών της Συμπεριφοράς και διευθυντής του Ινστιτούτου για την έρευνα και Πρόληψη της Αντικοινωνικής Συμπεριφοράς, ασχολείται έντονα τα τελευταία χρόνια με το φαινόμενο του «bullying» και με τις ποικίλες μορφές άσκησης βίας.
Πάντα πρέπει να οριοθετείται ο νταής / bully γιατί αλλιώς ενισχύεται έντονα η συμπεριφορά του. Το ελεγκτικό και ναρκισσιστικό κομμάτι της προσωπικότητας του γιγαντώνεται. Οριοθετούμε τη βία του (λεκτική και σωματική) και το κουτσομπολιό του. Αν δεν τον οριοθετήσουμε είναι σαν να του λέμε : «εντάξει κάνε ότι θέλεις…». Πρέπει οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ή σε ιεραρχία να προστατεύουν τους υπόλοιπους από bully παιδιά ….και ενήλικες. Γιατί τα παιδιά που εμφανίζουν συμπεριφορά νταή, την μεταφέρουν όταν γίνονται ενήλικες και, τα άτομα αυτά συχνά συγχέονται με «δυναμικά» άτομα.
Όπως λέει και ο Desmond Tutu, αν είμαστε ουδέτεροι ή αδιάφοροι προς την κοινωνική αδικία τότε παίρνουμε το μέρος αυτού που καταδυναστεύει και πράττουμε ανήθικα.
Όταν υπάρχουν δύο αντιμαχόμενες ομάδες ή άτομα καλό είναι να στεκόμαστε ανάμεσά τους, ουδέτεροι χωρίς να παίρνουμε το μέρος κάποιου από τους δύο. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε και ο Ερυθρός Σταυρός που πήρε το μέρος των τραυματισμένων αντί να πάρει το μέρος ενός από τους αντιπάλους κατά τη διάρκεια των Μεγάλων Πολέμων. Όταν στέκεσαι στη μέση, δείχνεις ότι κατανοείς την κάθε πλευρά και έχεις ανεξάρτητη σκέψη. Δεν δαιμονοποιείς καμία πλευρά. Αποφεύγεται η ιδέα του άσπρου / μαύρου, του ναι / όχι ή του Χριστιανού ενάντια στο Μουσουλμάνο….. Αποφεύγονται τα άκρα και οι αντιμαχόμενες στάσεις. Έτσι λοιπόν μην διαλέγετε πλευρές, απλά ζητήστε να σταματήσει η συμπεριφορά του bully. Διδάξτε το ίδιο στους μαθητές ώστε να νιώθουν ασφαλείς και να μην διαλέγουν έναν σύμμαχο αλλά να στέκονται ανάμεσα με κριτική σκέψη.
Για να καταπολεμηθεί το bullying χρειάζεται:
- Να αναγνωρίζουμε το φαινόμενο: σωματικό, κοινωνικό αποκλεισμό, κουτσομπολιό εκφοβισμού, συκοφαντία και διασυρμό κ.ά.
- Να κατανοήσουμε ότι το να μην κάνουμε τίποτα, είναι σαν να συμφωνούμε.
- Να ξέρουμε ότι όταν οριοθετούμε τη συμπεριφορά, δεν χρειάζεται να παίρνουμε το μέρος κανενός.
Είσαι bully / νταής ;
Έχεις καταδυναστεύσει άλλον με λεκτικό, σωματικό ή κουτσομπολίστικο τρόπο; Σκέψου γιατί το έκανες και τι ένιωθες όταν το έκανες; Προσπάθησε να βρεις άλλον τρόπο να νιώθεις καλά, εκτός από τον τρόπο που κάνεις τους άλλους να νιώθουν δυσφορία.
Να φερόμαστε στους ανθρώπους όπως θέλουμε να μας φέρονται.
Ας δημιουργήσουμε όλοι έναν κόσμο καλύτερο
Π. Παπανικολοπούλου Ph. D.
Ψυχολόγος, Θεραπεύτρια